Waarom sproeit een kat in huis?

Er is niets vervelender dan zo’n penetrante kattenpieslucht in je huis aantreffen als je thuis komt van je werk. Als je kat in huis sproeit kan dat heel vervelend zijn. Je neus achterna ga je op zoek naar de “crimescene”. Om het sproeiprobleem om te lossen moet je eerst begrijpen waarom een kat sproeit.

Geen zin om te lezen, bekijk dan deze video

Wat is sproeien?

 

Als een kat sproeit dan loost hij of zij al staande urine. Hij sprayt dit als het ware net als een plantenspuit recht achteruit tegen verticale oppervlakken. Hierbij houdt hij zijn trillende staart recht omhoog en somt trappelt hij daarbij met zijn voorpootjes. Dit kunnen zowel grote als kleine hoeveelheden urine zijn.

Door te sproeien geeft je kat een boodschap af. Katten leven in een wereld van geur en communiceren door middel van markeren. Dit doen zij door kopjes te geven en te krabben, maar ook door te markeren met urine.

Zowel katers als poezen kunnen sproeien. Vaak wordt gedacht dat alleen katers sproeien. Waarschijnlijk heeft dit ermee te maken dat ongecastreerde katers, onder invloed van hun hormonen, veelvuldig sproeien om hun territorium af te bakenen. Maar zowel katers als poezen, ook als ze gecastreerd of gesteriliseerd zijn kunnen sproeien. Het is waar dat ongecastreerde katers en ongesteriliseerde poezen meer sproeien en dus kan je door tijdige castratie en sterilisatie hormonaal sproeien voorkomen. Maar er zijn veel meer redenen voor een kat om te sproeien.

Redenen om te sproeien

• • Hormonen, zowel katers als poezen kunnen gaan sproeien als ze geslachtsrijp worden om hiermee aan te geven dat ze op zoek zijn naar een partner en om hun territorium af te bakenen tegen ongewenste concurrentie;

• • Blaasontsteking / blaasgruis / blaasstenen. Fysieke ongemakken kunnen ervoor zorgen dat je kat gaat sproeien. Laat dus altijd de urine van je kat nakijken als je kat ineens begint met sproeien in huis;

• • Andere ziekten die ervoor zorgen dat je kat zich anders gaat gedragen of waardoor de interactie met de andere katten in huis veranderd, zoals een versneld werkende schildklier, hoge bloeddruk, pijn, dementie of ziekten waardoor je kat meer gaat eten en drinken en daardoor de bronnen meer gaat gebruiken (zie hieronder);

• • De komst van een nieuwe kat in huis. Hierdoor zijn er mogelijk onvoldoende bronnen (water-, voer-, kattenbakken, veilige plekjes, krabpalen etc.) in huis. De dynamiek tussen een groep katten kan veranderen als er een extra kat bij komt, dit zorgt voor stress en competitie;

• • Het bereiken van volwassenheid (zowel sociaal als hormonaal) van een kitten in het huishouden. Ook dit veranderd de dynamiek in de groep en kan zorgen voor stress en competitie;

• • Het (tijdelijk) verlies van de groepsgeur. Dit kan gebeuren als de eigenaar op vakantie is of een van de katten uit de groep (tijdelijk) uit logeren is of bijvoorbeeld opgenomen is bij de dierenarts;

• • Het niet meer herkennen van een huisgenoot als deze (al dan niet langdurig) bij dierenarts, trimsalon of pension is geweest. De kat kan ook de geur van andere katten met zich mee brengen. Het niet meer herkennen van een huisgenoot zorgt ervoor dat deze wordt gezien als indringer en kan serieuze agressie veroorzaken;

• • Het verlies van geurmarkeringen in het territorium. Bijvoorbeeld doordat er nieuwe meubels in huis komen of er een grotere verbouwing plaats vindt. Katten markeren door kopjes te geven aan objecten en de flanken langs objecten te strijken. Het plotselinge verlies van deze herkenbare markeringen kan stress veroorzaken;

• • Onbekende geuren in en om het huis. Kleding, schoenen en tassen kunnen vreemde geuren mee het huis in brengen. Buurtkatten kunnen sproeien tegen de buitendeur of bloembakken vlak bij een deur of raam, deze geur kan veel beter worden waargenomen door jouw katten dan door jou zelf.

• • Een buitensporig grote kattenpopulatie rond het huis. In een woonwijk waar al veel katten wonen kan de komst van één nieuwe kat de hele populatie op scherp zetten.

Sproeien voorkomen

Voorkomen is altijd beter dan genezen. Het zal je niet ontgaan zijn dat het merendeel van bovenstaande redenen om te sproeien te maken heeft met andere katten (al dan niet in het hetzelfde huis). Wat kun je doen om sproeien zo veel mogelijk voor te zijn.

• • Zorg voor voldoende bronnen in huis. De algemene regel is: Aantal bronnen = aantal katten + 1 extra;

• • Zorg voor een juiste introductie als je er een kat bij neemt en als een van je katten tijdelijk weg is geweest;

• • Gebruik indien nodig ondersteunende middelen zoals een Feliway Classic verdamper of Zylkene bij verbouwingen, verhuizingen en als je op vakantie gaat. Verkrijgbaar bij je dierenarts;

• • Wil je nieuwe meubels aanschaffen? Vervang dan niet alles in een keer en gebruik tijdelijk kleden waar de geur van je katten aan zit voor bijvoorbeeld over je nieuwe bank of stoelen;

• • Gebruik een kattenluik op chip. Dit om te voorkomen dat er ongewenste indringers je huis in komen;

• • Weer zoveel mogelijk vreemde katten uit je tuin door deze af te zetten. Gebruik eventueel een kattenluik op chip in je schutting als je je kat wel de volledige vrijheid wilt geven.

• • Laat je kat op tijd castreren of steriliseren. Het liefst rond een leeftijd van 5 – 6 maanden oud. Dan voorkom je hormonaal sproeien.

Veel voorkomende doelwitten

• • Deuren, deurposten, gordijnen en ramen aan de rand van het territorium;

• • Apparaten die van temperatuur veranderen, zoals magnetron, gasfornuis, verwarming en tv;

• • Kleding, tassen en schoenen;

• • Plastic tassen;

• • Objecten binnen veel gebruikte looproutes.

Het sproeiprobleem oplossen

Zonder de oorzaak of oorzaken te achterhalen is een sproeiprobleem lastig op te lossen. Het lukraak ophangen van een feliway verdamper of geven van ondersteunende medicatie heeft alleen zin als je daarbij de oorzaak ook aanpakt. Begin dus altijd eerst met een bezoek aan de dierenarts. Komt daar niets uit, neem dan contact met me op. Ik kan je helpen om de oorzaak te achterhalen en een behandelplan op te stellen. Soms blijft een sproeiprobleem bestaan als de medische oorzaak is opgelost. Het sproeigedrag is dan een gewoonte geworden. Ook dan is het verstandig om een kattengedragstherapeut in te schakelen. Daarnaast is het van groot belang om de sproeiplekken op de juiste manier schoon te maken. Anders zal de verleiding om er nogmaals over heen te sproeien te groot blijven voor de kat en houd je het probleem alleen maar in stand.