Onze katten worden steeds ouder dankzij betere voeding en veterinaire zorg. Maar met het ouder worden, kunnen net als bij mensen ook bij katten veranderingen in de hersenen optreden. Deze veranderingen hebben invloed op gedrag, geheugen en leervermogen. Wat we bij mensen dementie noemen, heet bij katten cognitief disfunctie syndroom (CDS). In deze blog leg ik uit wat de symptomen zijn, hoe je CDS herkent, wat de oorzaken zijn en hoe je jouw kat kunt ondersteunen.
Wat is cognitief dysfunctie syndroom (CDS) bij katten?
Cognitief disfunctie syndroom is een aandoening die vooral voorkomt bij katten ouder dan 15 jaar. Uit onderzoek blijkt dat meer dan 50% van deze katten tekenen van CDS vertoont. Maar ook bij katten van 11 – 14 jaar komt het veel voor, maar liefst 28 %. Het is een langzaam voortschrijdende hersenaandoening die vergelijkbaar is met Alzheimer bij mensen.
Veel voorkomende symptomen van dementie bij katten
Het herkennen van CDS is belangrijk, zodat je jouw kat tijdig kunt helpen. De meest voorkomende symptomen zijn:
1. Desoriëntatie en geheugenverlies
Je kat kan plots verdwalen in huis, aan de verkeerde kant van de deur gaan zitten of vergeten hoe hij bij de kattenbak komt. In ernstige gevallen kan een kat zelfs vastlopen in een hoekje met de kop tegen de muur.
- Veranderingen in sociaal gedrag
Je kat wordt ineens overdreven aanhankelijk, angstig of juist agressief. De interactie met mensen of andere huisdieren kan plotseling veranderen.
- Verstoord slaap-waakritme
Nachtelijk miauwen zonder duidelijke reden komt vaak voor. Katten met dementie zijn ’s nachts wakker en slapen overdag, wat het leven van baasjes flink kan verstoren.
- Onzindelijkheid zonder medische oorzaak
Een oudere kat die ineens naast de kattenbak plast, zonder lichamelijke klachten, is mogelijk een teken van cognitieve achteruitgang.
- Veranderd activiteitenniveau of angst
Rusteloos ronddwalen, doelloze herhalingen van gedrag, of juist complete passiviteit. Ook kan verlatingsangst ontstaan, waarbij je kat miauwt als jij weg bent.
Sluit eerst andere medische oorzaken uit
Gedragsveranderingen bij katten kunnen ook veroorzaakt worden door lichamelijke problemen. Denk aan:
- Artrose – komt voor bij 90% van katten ouder dan 12 jaar en 60 % van de katten van 6 jaar en ouder.
- Schildklierproblemen – katten met een te snel werkende schildklier zijn vaak onrustig en vocaal, ze eten meestal goed, maar vallen toch af.
- Nierproblemen – chronische nierziekte kan leiden tot overmatig plassen en onzindelijkheid.
- Hoge bloeddruk – kan ook afwijkend gedrag veroorzaken.
Een grondig lichamelijk onderzoek inclusief bloedonderzoek en bloeddrukmeting is daarom essentieel voordat een diagnose CDS wordt gesteld. Als medische oorzaken zijn uitgesloten, kan een speciale vragenlijst helpen bij het vaststellen van CDS.
Wat is de oorzaak van dementie bij katten?
De precieze oorzaak van cognitief disfunctie syndroom is nog niet volledig bekend. Wel weten we dat factoren als:
- Opstapeling van vrije radicalen
- Verminderde bloedtoevoer naar de hersenen
- Afname van dopamine (neurotransmitter voor stemming en beweging)
…een belangrijke rol spelen in het ontstaan van CDS.
Behandeling van cognitief dysfunctie syndroom bij katten
Dementie bij katten is helaas niet te genezen, maar je kunt wel maatregelen nemen om het proces te vertragen en de levenskwaliteit van je kat te verbeteren:
Voeding en supplementen
Kies voor een dieet rijk aan antioxidanten en essentiële vetzuren. Aanbevolen producten zijn onder andere:
- Royal Canin Mobility (ondersteunt hersenen en gewrichten)
- Colchine (voedingssupplement met antioxidanten)
Aanpassingen in de leefomgeving
- Plaats meerdere kattenbakken in huis, en op iedere verdieping minimaal 1. Zo hoeft je kat niet ver te lopen of te zoeken.
- Gebruik voerpuzzels en interactieve speeltjes
- Verstop brokjes om het jachtinstinct te prikkelen
- Stimuleer overdag activiteit, zodat je kat ’s nachts beter slaapt
Let op: Ook oudere katten willen nog spelen! Spelen is natuurlijk gedrag dat niet verdwijnt met de leeftijd.
Prognose: wat kun je verwachten?
Hoewel CDS niet te genezen is, kun je met de juiste ondersteuning een goede levenskwaliteit behouden. Katten leven in het ‘nu’, en het gaat er dus vooral om dat ze zich veilig, comfortabel en geliefd voelen – elke dag opnieuw.
Nachtelijk miauwen bij katten: wat kun je doen?
Nachtelijk vocaliseren is een veelvoorkomend symptoom van katten met dementie.
Samenvatting
- CDS komt vaak voor bij oudere katten
- Symptomen zijn o.a. desoriëntatie, nachtelijk miauwen, onzindelijkheid en gedragsveranderingen
- Medische oorzaken moeten altijd eerst worden uitgesloten
- Behandeling is gericht op vertraging van het proces en verbetering van de levenskwaliteit
Hulp nodig?
Heb je het gevoel dat jouw oudere kat in de war is, anders slaapt of ongewoon gedrag vertoont? Neem dan eerst contact op met je dierenarts voor een medische check-up. Is alles normaal: dat is goed nieuws!
Mogelijk is dementie dan de oorzaak van het gedrag van je kat. Neem in dat geval contact met me op. Ik help jou en je kat graag verder met een CDS-vragenlijst, voedingsadvies en praktische tips zodat jullie nog lang van elkaar kunnen genieten.
Slaapmandje
Fluffy slaapmand. Zacht maar door de rand geeft het toch stevigheid en een beetje beschutting.
Kattenluik
SureFlap kattenluik: opent alleen op de chip van jouw kat, geen vreemde katten binnen.
Speelhengel
Tabby Tijger kattenhengel: extra lang (90 cm) met verwisselbare prooi voor eindeloos speelplezier.







Geef een reactie